Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania innej osobie. Funkcja alimentacji wyraża się w zabezpieczeniu egzystencji osób uprawnionych, a jeżeli chodzi o dzieci i młodzież, która nie jest jeszcze w stanie utrzymać się własnymi siłami, w zabezpieczeniu także środków ich wychowania. Obowiązek alimentacyjny wynika wprost z pokrewieństwa, a także z innych więzi o charakterze osobistym, z którymi przepisy kro wiążą jego istnienie. Obciąża on krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Aby doszło do powstania obowiązku alimentacyjnego, oprócz istnienia pokrewieństwa muszą również wystąpić konkretne przesłanki. Alimenty od byłego męża po rozwodzie mogą zostać określone już w wyroku rozwodowym wydawanym przez sąd orzekający o rozwodzie. Można jednak ubiegać się o przyznanie alimentów także później, w oddzielnym postępowaniu. Przyznanie alimentów związane jest z pojęciem równej stopy życiowej, zgodnie z którą, każdy człowiek ma prawo do równego poziomu życiowego, a małżonkowie związani art. 27 kodeksu rodzinnego w trakcie trwania małżeństwa zobowiązani są do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny w równym stopniu i według swoich możliwości zarobkowych.
Komu przysługują alimenty?
O alimenty po rozwodzie może ubiegać się ten z małżonków, który nie ponosi winy za rozkład pożycia. Mogą być przyznane również wtedy, kiedy sąd orzekł o winie obojga małżonków. Musimy wiedzieć, że przyznanie alimentów zależne jest od stanu niedostatku żony. Jeśli żona znajduje się w niedostatku życiowym i nie jest w stanie własnymi siłami zarabiać, wówczas może otrzymywać alimenty od męża, zgodne z jej usprawiedliwionymi potrzebami (więcej o tym w tym artykule: https://poradynacodzien.pl/podzial-majatku-po-rozwodzie/).
Stan niedostatku oznacza z jednej strony brak jakichkolwiek środków utrzymania, ale też i sytuacje, w których uzyskane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie potrzeb usprawiedliwionych prywatnych i społecznych.Wiele osób słysząc formułę „usprawiedliwione potrzeby” ironizuje, szydzi. A to błąd. Potrzeby usprawiedliwione to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowe, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku/wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 września 2000 r., sygn. akt I CKN 872/00/ No ale co w sytuacji rozwodu bez orzekania o winie?? W jaki sposób wtedy określa się obowiązek alimentacyjny? Któremu z małżonków należy przyznać prawo do alimentów? Jak wspomnieliśmy wcześniej, o alimenty może ubiegać się ten z małżonków, który nie został uznany za wyłącznie winnego, a także popadł on w niedostatek.
Pamiętajmy o tym,że możliwe jest uzyskanie alimentów po rozwodzie także wtedy, gdy żaden z małżonków nie został uznany za winnego oraz wówczas, kiedy oboje są winni. Warto zapamiętać regułę, o której była już wzmianka, że aby możliwe było przyznanie alimentów – niedostatek małżonka, a także odpowiednie możliwości zarobkowe i majątkowe drugiego z małżonków.
Jak długo mąż będzie płacił alimenty?
Przyczynami uzasadniającymi zaprzestanie płacenia alimentów po rozwodzie są:
- śmierć jednego z małżonków;
- zawarcie związku małżeńskiego przez małżonka uprawnionego do alimentów;
- upływ pięciu lat od orzeczenia rozwodu, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia (ze względu na ważne okoliczności i na żądanie uprawnionego sąd może przedłużyć pięcioletni termin).
Występują oczywiście sytuacje kiedy alimenty po rozwodzie zostają przedłużone, co naturalnie zasądza sąd. Okoliczności takie powinny być związane z brakiem możliwości wykonywania pracy zarobkowej np. ze względu na chorobę albo rezygnację z pracy, ale tylko dlatego, aby poświęcić ten czas na wychowywanie dzieci. Inne sytuacje wyjątkowe to stopniowy ubytek sił, dolegliwości i schorzenia byłego małżonka, występującego z żądaniem przedłużenia terminu pięcioletniego, dotykające go w miarę upływu życia. Jednocześnie jednak w orzecznictwie uważa się, iż wyjątkowymi okolicznościami, o których mowa, są nie tylko nagłe zdarzenia – wypadki powodujące kalectwo, ale również niektóre choroby, wywołujące silny rozstrój zdrowia.
Po rozwodzie sytuacja życiowa i materialna małżonków może ulec zmianie. W takim przypadku można wystąpić do sądu o podwyższenie lub obniżenie zasądzonych alimentów. Jeżeli sytuacja majątkowa uprawnionego do alimentów małżonka ulegnie pogorszeniu np. straci on pracę, może wnieść do sądu pozew o obniżenie alimentów. Podobnie jest po stronie zobowiązanego, którego potrzeby mogą wzrosnąć w przypadku pojawienia się choroby. Z pozwem o podwyższenie lub obniżenie alimentów należy wystąpić do sądu rodzinnego wydział rodzinny i nieletnich właściwego ze względu na miejsce zamieszkania powoda.
Pozew o alimenty
Pozew o alimenty powinien zawierać główne informacje dotyczące osoby powoda oraz pozwanego. Niezbędne jest zatem podanie takich danych jak:
- imię i nazwisko powoda,
- adres zamieszkania powoda,
- adres korespondencyjny powoda,
- dane osobowe oraz adres zamieszkania i adres korespondencyjny opiekuna prawnego – w przypadku, kiedy to on składa pozew w imieniu małoletniego lub osoby z – ograniczoną zdolnością prawną,
- imię i nazwisko pozwanego,
- adres zamieszkania pozwanego,
- adres korespondencyjny pozwanego.
We wniosku musimy podać kwotę alimentów o jaką wnioskujemy. Do pozwu powinny być również dołączone dokumenty potwierdzające opisaną w pozwie sytuację materialną małżonka i dokumentujące jego potrzeby, które powinny zaspokoić żądane alimenty.
Alimenty po rozwodzie w trakcie pandemii.
Pandemia wirusa SARS-CoV-2 spowodowała, że coraz więcej osób zobowiązanych do płacenia alimentów zwraca się o zawieszenie płatności. Grono osób zobowiązanych do alimentacji, najpewniej przestanie płacić. Obecna sytuacja jest trudna dla zobowiązanych do płacenia alimentów. Zastanawiamy się czy możliwe jest obniżenie alimentów w czasie epidemii koronawirusa? Jeśli osoba płacąca alimenty ma z powodu epidemii ograniczoną możliwość zarobkowania, odnotowała straty, powinno mieć to przełożenie na wysokość alimentów w tym okresie.
Wirus wywołał szereg negatywnych skutków dla ogromnej liczby ludzi, głównie na płaszczyznach innych niż zdrowotne. Niemniej, jeżeli zobowiązany z tytułu alimentów np. odnotowuje straty z powodu koronawirusa, lub stracił pracę i brak widoków na jej znalezienie – może on wystąpić do sądu o obniżenie alimentów. Absolutnie jednak nie można twierdzić, że w każdym przypadku, z powodu koronawirusa dojdzie do obniżenia wysokości alimentów. Ważną informacją jest., że nie ma prawnej możliwości zawieszenia obowiązku alimentacyjnego na czas trwania epidemii koronawirusa.
W okresie epidemii koronawirusa działalność sądów rodzinnych jest bardzo mocno ograniczona. Co za tym idzie uzyskanie prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy w przedmiocie obniżenia obowiązku alimentacyjnego może być aktualnie bardzo trudne.
Podsumowując, alimenty na byłego męża, to temat, który zawsze budzi emocje. Obowiązek alimentacyjny po rozwodzie jest naturalną kontynuacją założeń, dotyczących małżeństwa. Alimenty na żonę to dożywotni obowiązek w sytuacji, kiedy zostaliśmy uznani za winnych rozpadu małżeństwa.