Nie ukrywam, że historia badań nad Kurkuminą-ekstraktem klączy Ostryżu Długiego budzi wiele emocji i wątpliwości. W 2013 roku ukazała się obszerna praca w „The AAPS Journal”- oficjalnym czasopiśmie Amerykańskiego Towarzystwa Badań Farmaceutycznych. Publikacja, której autorami są badacze z Uniwersytetu w Teksasie to dwudziestosześcio- stronicowa monografia, w której przeprowadzono wnikliwą analizę wyników badań naukowych dotyczących Kurkuminy.
Ta substancja z grupy związków polifenolowych w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat została przebadana w 67 badaniach klinicznych na ludziach a więc eksperymentach stosowanych w badaniu leków. W chwili publikacji powyższej pracy, na świecie trwało jeszcze 35 tego typu badań z użyciem Kurkuminy. W obecnych czasach, aby zarejestrować badaną substancję jako lek wystarczy tak naprawdę jedno dobrze skonstruowane badanie kliniczne z udziałem odpowiednio dużej grupy chorych. Co zatem zdecydowało o tym, że tak dobrze poznana substancja nadal pozostaje suplementem diety a przede wszystkim mało jeszcze znaną w Polsce przyprawą?. Dlaczego naturalny polifenol, o udowodnionych właściwościach leczniczych w rozmaitych chorobach, wciąż pozostaje poza obszarem klasycznej medycyny?.
Nieco historii
Kurkumina była stosowana w medycynie ludowej od wieków. Znana głownie w Indiach gdzie stosowano ją jako środek przyśpieszający gojenie się ran oraz remedium na rozmaite stany niestrawności. To tam także odkryto jej skuteczność w chorobach zapalnych. Pierwszy opis leczniczych właściwości Kurkuminy pojawił się w 1748 roku a w 1937 roku opublikowano w czołowym medyczym periodyku „ The Lancet” opis skutecznego leczenia Kurkuminą chorych na schorzenia zapalne dróg żółciowych. Po drugiej wojnie światowej do 2012 roku opublikowano niemal 200 doniesień naukowych opisujących własności tej substancji zarówno w środowisku laboratoryjnym jak w i w badaniach na zwierzętach, wreszcie na zdrowych ochotnikach i chorych z rożnymi schorzeniami. Lista tych schorzeń jest imponująca ale to przede wszystkim choroby rozwijające się na podłożu procesów zapalnych. Jest wśród nich rak, „Cesarz wszech chorób” ” jak nazwał nowotwór złośliwy w swojej książce o biografii raka Mukherjee Siddhartha.
Kurkumina posiada właściwości przeciwzapalne poprzez oddziaływanie na liczne, naturalnie wydzielane przez organizm człowieka substancje w procesach zapalnych, nazywane ogólnie cytokinami. Po raz pierwszy antybakteryjny efekt działania Kurkuminy opisano w najwyżej notowanym w świecie nauki czasopiśmie „Nature” w 1949. Obecnie wiemy już, że Kurkumina wykazuje właściwości przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne, sprzyja gojeniu się ran, reguluje stężenie cukru w surowicy. Wpływa na działanie takich substancji jak prostaglandyny, czynnik nekrozy guza ( TNF), interleukiny, cyklooksygenazy ( hamowanie tych właśnie substancji jest podstawą efektu przeciwzapalnego aspiryny), glutation, pepsynogen, białka kinazy fosforylacji, receptory transferryny, enzymy wątrobowe, cholesterol, trójglicerydy i szereg innych, aktywnych cząsteczek w naszym organizmie.
Wiemy już, że stosowanie około 8 gramów Kurkuminy dziennie jest bezpieczne, nie powodując żadnych istotnych skutków ubocznych dla człowieka. Podczas stosowania Kurkuminy w badaniach klinicznych w połączeniu z innymi lekami, nie obserwowano groźnych interakcji. W kilku badaniach, w których podawano Kurkuminę w dawkach około 12 gramów dziennie w grupie 34 zdrowych ochotników, stwierdzono w siedmiu przypadkach niewielkiego stopnia bóle głowy, biegunki, wysypkę skórną i żółte zabarwienie stolca. Podobne dolegliwości obserwowano u chorych z rakiem trzustki, ponadto u niektórych chorych zaobserwowano bóle brzucha.
Kurkumina słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, po podaniu około 2 gramów, jej stężenie we krwi jest praktycznie nieoznaczalne. Szybko też eliminowana jest z organizmu co stanowi utrudnienie w ocenie jej biodostępności. Stąd w preparatach suplementów diety Kurkumina połączona jest w specjalnych kompleksach nanocząsteczek, liposomów lub fosfolipidów.
Firma Meriva udostępniła opatentowany kompleks Kurkuminy z fosfatydylocholiną soji w postaci fitosomów, który jest zdecydowanie lepiej wchłaniany niż inne formuły Kurkuminy. Kompleks ten został przebadany pod względem biodostępności u ludzi a wyniki opublikowane w 2011 roku.
W ostatnich latach wykazano, że Kurkumina przenika z krwi do tkanki mózgowej u myszy a zatem problem biodostępności przy obecnych możliwościach biotechnologicznych prawdopodobnie zostanie w najbliższej przyszłości skutecznie rozwiązany.